چطور بفهمید سر کودک تان شلوغ است! مطمئنا همه فعالیت های فوق برنامه فرزند شما مهم است. کدام پدر و مادری است که نخواهد بچه اش شنا بلد باشد، به پیانو مسلط باشد و زبان انگلیسی را مثل زبان مادری حرف بزند! اما چند ماه که از آغاز سال تحصیلی می گذرد ممکن است نشانه های سرشلوغی فرزندتان را ببینید. درست وقتی که می بینید کودک تان دیگر وقت ندارد تکالیفش را انجام دهد، وقتی که مدام خسته و بی خواب است و... واقعیت این است که پدر و مادرها از اینکه بچه های خود را در انواع فعالیت ها شرکت ندهند احساس بی مبالاتی می کنند. این روزها بچه ها در رقابت و استرس هستند و بسیاری از والدین تلاش می کنند بهترین فرصت را برای تحقق بخشیدن به توانایی های بالقوه آنها فراهم کنند، اما همه این ها بدون برنامه ریزی و مدیریت می تواند باعث کاهش بازده شود. علائم سرشلوغی کودک می تواند موارد مختلفی باشد که به آن ها می پردازیم.
و قتی کلاس تعطیل می شود، خوشحال است
کودک وقتی کلاس یا فعالیتی لغو می شود خوشحال است. اگر کودکی از شنیدن لغو یک برنامه ابراز خشنودی کرد، وقتش رسیده از او بپرسید که آیا واقعا دوست دارد آن فعالیت را ادامه دهد یا نه.
بدخلق و عصبانی است
کودک شما به شدت عاطفی یا عصبی و بدخلق است. کودکانی که فراغت ندارند فرصتی هم برای پردازش احساسات شان ندارند. چه شما این را تشخیص دهید چه نه، همه ما وقتی را برای طبقه بندی احساساتی که در روز تجربه کرده ایم، اختصاص می دهیم. از این کلاس به آن کلاس رفتن بدون هیچ گونه فراغتی سبب انباشت انبوه انرژی عاطفی می شود که باید خارج شود. همین ممکن است باعث طغیان احساسات کودکان شود، بدخلقی کنند یا عصبانی شوند. محصور کردن احساسات ممکن است منجر به سرخوردگی هم شود. بچه ها عصبانیت شان را به شکل های مختلف نشان می دهند. اگر کودک نتواند احساسش را بیان کند هنگامی که می خواهد به مدرسه برود نشانه هایی از نگرانی را بروز می دهد یا وقتی در تلاش برای خوابیدن است احساس ترس می کند. استرس و عصبانیت می تواند منجر به سردرد و دل درد نیز شود.
برای والدین دلتنگی می کند
کودک دلش برای زمان هایی که با والدین و دوستانش سپری می کند، تنگ می شود. شاید فکر کنید که خب در طول تابستان می تواند اوقات زیادی را با خانواده سپری کند اما از آن جا که تمرکز بر فعالیت هاست ممکن است در این ایام نیز نتواند با خانواده گذران وقت کند. کودکان نیاز به گذراندن زمانی با پدر و مادر، خانواده و دوستانش دارند بدون آنکه هیچ استرس و فشاری برای انجام دادن کار داشته باشند.
کارایی کودک در مدرسه خوب نیست
عملکرد کودک در مدرسه پایین است. در برخی موارد در انبوه فعالیت های فوق برنامه حتی زمان کافی برای انجام تکالیف وجود ندارد. علاوه بر این فعالیت های فوق برنامه ممکن است نیاز به مقدار قابل توجهی انرژی ذهنی و جسمی داشته باشد که همین باعث کاهش مقدار انرژی و خلاقیتی که کودک شما برای انجام تکالیف مدرسه به آن نیاز دارد، می شود. این نزول ممکن است عواقب جبران ناپذیری داشته باشد یا منجر به کمبود خواب و دیگر مسائل شود.
خوابش آشفته است
کودکانی که مدام از این کار به آن کار کشیده می شوند بدون این که استراحت کنند معمولا در خواب شبانه دچار مشکل می شوند زیرا نمی توانند درست استراحت کنند. آدرنالینی که از همه این تلاش هاایجاد می شود کار را برای استراحت در خواب شبانه سخت می کند. برخی اوقات کودکان خیلی زودتر از وقتی که باید از خواب بیدار می شوند و احساس می کنند کارهای زیادی برای انجام دادن دارند. عکس این اتفاق هم ممکن است بیفتد، آن ها از این که هر روز صبح برای انجام کارهایشان باید زود از خواب بیدار شوند خسته هستند و مدام دلشان می خواهد که بخوابند. واکنش برخی از کودکان هم کابوس شبانه است. کابوس شبانه می تواند کیفیت خواب کودکان و البته والدین را تحت تاثیر قرار دهد. افزایش برنامه ها می تواند حتی در مهمانی ها و جشن های خانوادگی نیز نمود پیدا کند به طوری که آن ها مجبور باشند تا دیروقت بیدار بمانند تا بتوانند به برنامه هایشان برسند.
برنامه ریزی کنید
در طول سال تحصیلی اجازه دهید کودک فعالیت هایی مانند شنا، فوتبال و کامپیوترش را به فصل تابستان موکول کند. به او کمک کنید بداند چرا شما این محدودیت را برایش قائل شده اید. به یاد داشته باشید تعطیلات تابستان همیشه وجود دارد، بنابراین برای فعالیت هایی که بیشترین تقاضا را دارد زودتر برنامه ریزی کنید.
چه کار باید انجام دهید؟
اگر گمان می کنید کودک تان فعالیت های زیادی را باید انجام دهد با او صحبت کنید و احساسش را جویا شوید. فعالیت ها را یک به یک بررسی کنید و درباره هرکدام از کودک سؤال کنید تا میزان علاقه اش را دریابید حتی از او بپرسید چیزی هست که به آن علاقه داشته باشد و بخواهد انجامش دهد؟ هدف، درک تجربه هایی است که در هر فعالیت وجود دارد. این به شما کمک می کند انبوه کارها را اولویت بندی کنید و بدانید چه چیزی را باید حفظ کنید و کدام را می توانید کنار بگذارید. قدم بعدی ایجاد یک فهرست از تعهدات کودک براساس این است که کدام برای شما مهم است و کدام یک برای کودکتان اهمیت دارد. با بالا رفتن سن کودک، او بیشتر در این فرایند درگیر می شود. کمک به کودک برای کنترل برنامه ها و همچنین درک سختی ها و خوبی های تصمیم گرفتن باعث می شود او خودش بتواند تصمیم بگیرد که کدام فعالیت را کنار بگذارد.
از برنامه ریزی بیش از حد جلوگیری کنید: بهترین راه حل این است که در وهله اول از برنامه ریزی بیش از حد جلوگیری کنید. همان طور که گفته شد زیادی شلوغ کردن برنامه ها باعث می شود کودک به هدف موردنظر از شرکت در فعالیت دست نیابد.
اصرار بی دلیل را قبول نکنید: توجه داشته باشید این که کودک فقط بخواهد در برنامه باشد به تنهایی کافی نیست. این مهم است که صرفا خواست کودک برای انجام کاری دلیل قانع کننده ای نیست. به عنوان والدین لازم است زمانی که کودک تان در خطر افزایش برنامه ها و کاهش کارایی است به او نه بگویید.
چه میزان فعالیتی برای هر سنی زیاد از حد است؟
به نظر می رسد راهنمای مشخصی برای تعداد فعالیت های فوق برنامه در هر زمان وجود نداشته باشد. تعریف عبارت«زیاد از حد» بستگی به فرد دارد. اما به طور کلی می توان گفت: داشتن فعالیت های برنامه ریزی شده و نداشتن وقت کافی برای هر کسی زیاد است. این بسیار مهم است که به یاد داشته باشید هر چه فرزندتان کوچک تر باشد تعداد فعالیت هایی که باید انجام دهد کمتر است. یک یا دو ساعت فعالیت فوق برنامه در هفته برای پیش دبستانی ها معمولا کافی است. شما می توانید یکی، دو ساعت فعالیت فوق برنامه را برای کودک دبستانی تان اختصاص دهید. نوجوانان هم می توانند کمی بیشتر از این ساعت را داشته باشند اما در عین حال مسئولیت شان در مدرسه نیز بیشتر است، بنابراین باید این مسئله را در نظر بگیرید. اگر احساس کردید برنامه های فرزندتان زیاد است به یاد داشته باشید برخی از آن ها را می توانید به راحتی حذف کنید.
منبع: مجله سیب سبز
