تفسیر نقاشی فرزندتان چیست؟ آن چه کودک از بیان آن عاجز است، از طریق نقاشی بازگو می کند. به عبارتی نقاشی انعکاسی از دنیای درونی و هیجانی کودک است. بنابراین اگر پدر و مادر هوشیاری لازم را داشته باشند، درمی یابند کودک با نقاشی خود پیامی را به آن ها انتقال می دهد. کودکان از حدود 18 ماهگی می توانند خطوط منحنی ولی به صورت مارپیچ و بی مفهوم را ترسیم کنند... حدود 5/2 سالگی کودک خطوط را به شکل افقی، عمودی، دایره و نقطه چین می کشد. در 3 سالگی باید بتواند یک آدمک بکشد. در 4 سالگی می تواند نقاشی اش را برای شما توضیح بدهد و مثلا بگوید کدام آدمک پدر، مادر، خواهر و برادر یا مربیانش است. از 5 سالگی به بعد کودک باید بتواند یک درخت، آدم و خانه را به راحتی نقاشی کند. این همان نقاشی ای است که روان شناسان می توانند از روی آن حالت های درونی کودک را تفسیر کنند. آن ها از طریق خانه و خطوطی که کودک کشیده متوجه می شوند وی در چه محیطی زندگی می کند. رمزهایی که کودکان در نقاشی به کار می برند بیشتر شامل خورشید، آب، درخت، خانه و آدمک است. این نقاشی ها به جای کودک صحبت می کنند. در حقیقت کودک از طریق نقاشی اش عنوان می کند«من خود را این گونه می بینم.» و سپس محیط اطراف، پدر و مادر و خواهر یا برادرش را تفسیر می کند. مثلا اگر در نقاشی اش خواهر یا برادر کوچک تر از خود یا تازه متولد شده خانواده را حذف می کند به ما می گوید که به او حسادت می کند و دوستش ندارد. کودکی که برای آدمک نقاشی اش پنجه و چشم های بزرگ و دریده یا لب های کلفت می کشد، نشان می دهد از پدر، مادر یا بزرگ ترهای خانه کتک یا فحش می خورد و در خانه مورد پرخاشگری قرار می گیرد. فردی که می تواند نقاشی کودکان را تفسیر کند به راحتی می تواند به همه این حالات کودک پی ببرد.
کودک شاد: نقاشی این کودکان نظم خوبی دارد. شکل ها تعادل دارند، رنگ ها زنده و شاد هستند. آدمک ها می خندند. نگاه آدمک ها زنده است. این کودکان از نمادهای خوشبختی که شامل خورشید بزرگ و خندان یا گل است در نقاشی خود استفاده می کنند.
کودک غمگین: خطوط نقاشی این کودکان اغلب مبهم است و بیشتر به سمت پایین صفحه کشیده می شود. رنگ در نقاشی آن ها کارایی چندانی ندارد و به همین دلیل نقاشی کمرنگ است، سایه دارد، حتی برخی اشکال رنگ ندارند یا از رنگ های تیره و خیلی سیاه استفاده شده است.
کودک مضطرب: پاهای آدمک ها در نقاشی این کودکان کوتاه است، ترسیم ها کند هستند، زیاد از پاک کن استفاده و نقاشی خود را خیلی پاک می کنند. دهانی که برای آدمک های خود می کشند یک خط نامنظم است. از رنگ های بسیار سرد و تیره استفاده می کنند مثلا رنگ سیاه را با قرمز هاشور می زنند.
کودک خشمگین: خطوط در نقاشی کودکان خشمگین زاویه دار، پررنگ، تند و تیز است. آدمک ها چشم های دریده دارند و پره های بینی آن ها اغلب باز است، لب ها کلفت، دندان ها تیز، ناخن ها بلند، شانه ها پهن و مشت ها گره کرده است. کودکانی که چنین نقاشی هایی می کشند از بزرگ ترها کتک می خورند و به همین دلیل بسیار خشمگین هستند و خشم شان را به این شکل نشان می دهند. رنگ هایی که استفاده می کنند، حالت خوبی به انسان نمی دهد؛ مثلا رنگ قرمز و سبز را با هم مخلوط می کنند.
جنبه های تحلیلی در نقاشی
علاوه بر آن چه ذکر شد نشانه های دیگری هم برای تحلیل نقاشی کودک وجود دارد. به عنوان مثال از روی سر، چشم ، دهان، دندان، گوش و اعضای مختلف آدمک نقاشی، تفسیرهای متفاوتی داریم. به عنوان مثال سر بزرگ آدمک نشان می دهد کودک تکبر یا خودش را دوست دارد. در عوض سر بسیار کوچک آدمک مخصوص کسانی است که زمینه های افسردگی دارند. بعضی از کودکان دهان را کوچک و برخی دهان را بزرگ ترسیم می کنند که هر کدام تحلیل ها و تفسیرهای خاص خود را دارد. به عنوان مثال لب های پهن و کلفت پرخاشگری را نشان می دهد. البته همه این ها باید در کنار زوایای دیگر بررسی شود. چشم تفسیری از درون آدم هاست. گاهی کودک برای کشیدن چشم، از یک دایره بزرگ و نقطه ای که در وسط آن قرار گرفته استفاده می کند. چنین چشمی نشان دهنده ترس کودک است. چشم هایی که به صورت چپ یا راست کشیده شده?اند چشم غره را نشان می دهند یعنی دائما در خانه به کودک چشم غره رفته اند و دست ها نیز تفاسیر مختلفی دارند. دست های باز ناتوانی کودک را در برقراری تماس نشان می دهد. کودکانی هم که دزدی می کنند یا احساس گناهی از این کار دارند، مشت های آدمک نقاشی شان را گره کرده می کشند. متاسفانه در ایران تفسیر نقاشی هنوز برای بسیاری شناخته شده نیست؛ چیزی که مربوط به آخرین سال های قرن گذشته است. به همین دلیل تعداد انگشت شماری در ایران می توانند نقاشی کودکان را به خوبی تفسیر کنند.
منبع: هفته نامه زندگی مثبت
