بسیاری از افراد به محض آن که نمی توانند مطلبی را که مطالعه می کنند به ذهن بسپارند به خود انگ می زنند و خود را کودن و کم هوش می دانند، اما به یاد نیاوردن مطالبی که یک دانشجو یا دانش آموز به خاطر سپرده است، می تواند دلایل متـــعددی داشته باشد. یکی از مهم ترین این دلایل رعایت نکردن مواردی است که می تواند حافظه و یادسپاری مطالب را بهبود بخشد. روان شناسان در زمینه بهبود حافظه مطالعات فراوانی کرده اند تا بتوانند به دغدغه های افرادی که نگران افت عملکرد حافظه شان هستند، پاسخ مناسبی بدهند. ده نکته ای که در ذیل ارائه می شود، نتیجه تحقیقات روان شناسان است که می تواند حافظه تان را تقویت کند.
1ـ توجه تان را بر مواردی که مطالعه می کنید، متمرکز کنید. توجه، یکی از مولفه های مهم حافظه است. برای انتقال حافظه از حافظه کوتاه مدت به بلندمدت نیاز است که شما به صورت فعال به اطلاعاتی که مطالعه می کنید، توجه کنید. سعی کنید در مکانی مطالعه کنید که چیزهایی مثل تلویزیون، موسیقی و تفریحات دیگر وجود نداشته باشد که بتواند حواس شما را پرت کند.
2ـ با در نظر گرفتن ساعت های منظم برای مطالعه از باشتاب یادگرفتن اجتناب کنید. به گفته ژورک، روان شناس تربیتی، مطالعه در چند جلسه به شما زمان کافی برای پردازش اطلاعات می دهد. محققان نشان داده اند دانشجویانی که به صورت منظم مطالعه می کنند بهتر از دانشجویانی که در یک جلسه طولانی و ماراتنی مطالعه می کنند، اطلاعات را به خاطر می آورند.
3ـ اطلاعات مورد مطالعه را سازماندهی کنید. سعی کنید مفاهیم و اصطلاحات مشابه را با هم گروه بندی کنید یا طرح کلی از یادداشت هایتان و آنچه خوانده اید داشته باشید تا به گروه بندی کردن مفاهیم مرتبط کمک کنید.
4ـ از شیوه های حفظ کردن برای یادآوری اطلاعات استفاده کنید. شیوه های حفظی تکنیکی هستند که اغلب توسط دانشجویان و دانش آموزان برای کمک به یادآوری اطلاعات استفاده می شوند. این شیوه صرفا روشی برای یادآوری اطلاعات هستند. برای مثال، ممکن است اصطلاحی که نیاز دارید یادتان باشد، به یک مورد رایج که برایتان بسیار آشناست ارتباط دهید. بهترین روش های حفظی آن هایی هستند که از تصویرسازی، شوخی یا ابتکار مثبت استفاده شده باشد.
5ـ اطلاعاتی که مطالعه می کنید تکرار کنید و آن را برای خودتان شرح دهید. برای یادآوری اطلاعات نیاز دارید آن چه مطالعه می کنید در حافظه بلندمدت تان رمزگذاری کنید. یکی از سودمندترین روش های رمزگذاری مرور ذهنی مشروح است. یک نمونه از این روش وقتی است که بخواهید تعریف یک اصطلاح کلیدی را بخوانید، ابتدا تعریف آن اصطلاح را مطالعه کنید و سپس یک توصیف مفصل تر از آنچه آن اصطلاح معنی می دهد بخوانید. بعد از تکرار این فرآیند در چند دفعه، بهتر می توانید اطلاعاتی که خوانده اید به یاد بیاورید.
6ـ اطلاعات جدید را به چیزهایی که قبلا می دانسته اید ارتباط دهید. موقعی که اطلاعات ناآشنایی را مطالعه می کنید، زمانی را صرف این کنید که چگونه این اطلاعات به چیزهایی که در حال حاضر می دانید ارتباط دارد. با ایجاد روابط بین ایده های جدید و ایده های قبلی می توانید احتمال یادآوری اطلاعاتی که بتازگی آموخته اید، افزایش خیره کننده ای دهید.
7ـ مفاهیم را تجسم کنید. بسیاری از افراد معمولا از تصویرسازی اطلاعاتی که مطالعه می کنند سود می برند. به شکل ها، نمودارها و دیگر طرح ها در کتاب یا مقاله ای که مطالعه می کنید، توجه کنید. اگر مطلبی که می خوانید اشاره های تصویری که کمکتان کند، نداشته باشد، سعی کنید خودتان شکلی را بکشید. نمودارها یا شکل هایی را در حاشیه یادداشت تان ترسیم کنید یا از ماژیک های برجسته کننده در رنگ های مختلف استفاده کنید تا بتوانید ایده های مرتبط با هم را گروه بندی کنید.
8 ـ مفاهیم جدید را با شخص دیگری بیاموزید. تحقیقات نشان داده اند که خواندن موارد مختلف با صدای بلند به طرز معناداری به یادسپردن آن مواد را افزایش می دهد. متخصصان علوم تربیتی و روان شناسان همچنین در یافته اند دانشجویانی که واقعامفاهیم جدید را به دیگران یاد می دهند فهم شان و یادآوری شان را افزایش می دهند. شما می توانید از این رویکرد با آموزش مفاهیم و اطلاعات جدید به یک دوست یا هم کلاسی استفاده کنید.
9ـ بر اطلاعات دشوار توجه مضاعف داشته باشید. آیا تا به حال ملاحظه کرده اید چگونه گاهی اوقات در آغاز یا پایان یک فصل، یادآوری اطلاعات ساده تر است؟ محققان دریافته اند که نوع اطلاعات می تواند در یادآوری آن نقش داشته باشد. هنگام مطالعه اطلاعات دشوار می توانید با صرف زمان بیشتری برای تکرار اطلاعات بر آن غلبه کنید. راهکار دیگر دوباره سازماندهی کردن اطلاعات است؛ به صورتی که برای یادآوری ساده تر شود.
10ـ شیوه عادی مطالعه تان را تغییر دهید. روش مهم دیگر برای افزایش یادآوری این است که گاهی اوقات شیوه مرسوم مطالعه تان را تغییر دهید. اگر به مطالعه در یک مکان خاص عادت کرده اید، سعی کنید به یک جای دیگر برای مطالعه بروید. اگر در غروب مطالعه می کنید، سعی کنید هر صبح چند دقیقه را صرف مرور اطلاعاتی کنید که شب قبل مطالعه کرده اید. با افزودن یک عنصر تازه به دوره های مطالعه تان می توانید سودمندی تلاش هایتان را افزایش دهید و به طرز معناداری یادآوری بلندمدت تان را ارتقا دهید.
منبع: روزنامه جام جم
