مشکلات پیش روی نوجوانان

آیا می دانید در صورتی که فرزندتان دچار مشکل حادی شد چه باید بکنید؟ بیشتر نوجوانان 10 تا 14 ساله این دوران را با موفقیت پشت سر می گذارند. با این حال والدین باید گوش به زنگ باشند. متأسفانه برخی از نوجوانان گرفتار افسردگی و سایر مشکلات عاطفی می شوند و تعدادی نیز در معرض خطر بی نظمی های تغذیه ای قرار می گیرند. در برخی از موارد مشکلات عاطفی، ناشی از ناتوانی هایی است که به موقع درمان نشده اند. برخی از عواملی که می توانند زمینه ساز مشکلات جدی تر نوجوانان باشند عبارتند از:
1- فقر.
2- زندگی کردن با یکی از والدین.
3- مذکر بودن؛
4- عدم برخورداری از حمایت های اجتماعی.
5- عدم نظارت مناسب از سوی بزرگسالان.
6- نداشتن رابطه ای صمیمانه با والدین و یا سایر بزرگترهایی که در زندگی نوجوان نقش دارند.
7- نداشتن اعتماد به نفس کافی.
8- تحصیل در مدارس سطح پایین.
9- آزار جسمی و روحی.

البته یادتان باشد در خطر بودن ضرورتاً به مفهوم بروز مشکل نیست. برخی از نوجوانان علی رغم این که در معرض خطر هستند دچار مشکلات حاد نمی شوند و برعکس، گروهی از نوجوانانی که در شرایط مساعدتری بزرگ شده اند ممکن است دچار لغزش شوند. البته برخی از عوامل، احتمال لغزش نوجوانان را کاهش می دهد. داشتن والدینی مهربان و حامی که در عین حال قوانین روشنی وضع می کنند و مشاور خوبی هستند اهمیت زیادی دارد. به علاوه کودکی که واجد مهارت های اجتماعی است و حس بذله گویی دارد بهتر می تواند مشکلات خود را حل کند. کودکی که به مدرسه می رود و در محیطی حمایتگر زندگی می کند کمتر دچار مشکل می شود. این حمایتگرها شامل افرادی هستند که توجه خاصی به کودکان دارند مثل آموزگاران، مربیان و یا همسایه ها. والدین عزیز باید رفتار فرزند خود را زیرنظر داشته و مراقب علائم هشداردهنده باشند. فراموش نکنید که امکان دارد یک نوجوان هم زمان با چند معضل دست به گریبان باشد به عنوان مثال هم از بی نظمی تغذیه و هم از افسردگی رنج ببرد.

اعتیاد

نوجوانی دورانی پرتلاطم محسوب می شود و ممکن است فرزندان دلبند ما به دام اعتیاد بیفتند. از آن جا که تغییرات خلق و خو و رفتار غیرقابل پیش بینی در میان نوجوانان رایج است غالباً والدین در تشخیص علت این مسئله دچار مشکل می شوند. اگر در فرزندتان یکی از علائم زیر را مشاهده کردید به فکر چاره بیفتید:

1- او خود را از جمع کناره می کشد، افسرده و خسته است و نسبت به ظاهر خود بی توجه می باشد.

2- او پرخاشگر شده، همکاری نمی کند و غالباً قوانین را زیرپا می گذارد.

3- او دوستان جدیدی پیدا کرده و احتمالا تمایلی ندارد راجع به آن ها حرف بزند.

4- او تمایل ندارد در مورد کارهای خود با شما صحبت کند.

5- او دچار افت تحصیلی شده است.

6- او دیگر علاقه ای به تفریح، ورزش و سایر فعالیت ها ندارد.

7- برنامه تغذیه و خواب او تغییر کرده است. به عنوان مثال تا دیروقت بیدار می ماند و در عوض روزها می خوابد.

8- رابطه او با اعضای خانواده سرد شده و علاقه ای به صحبت کردن در مورد مدرسه، فعالیت ها، دوستان و سایر مسائل مهم از خود نشان نمی دهد.

9- او فراموشکار شده و نمی تواند تمرکز کند.

10- به طور مرتب پولی که در خانه گذاشته اید ناپدید می شود.

بی نظمی تغذیه

بی نظمی تغذیه معمولاً در میان زمان رایج است ولی این مسئله در مردان غالباً ناشی از ورزش کردن به ویژه کشتی می باشد. برخی از افراد به شدت دچار کاهش وزن می شوند. این مسئله می تواند در اثر گرسنگی و یا تمرینات شدید ورزشی به وجود بیاید. مشکلات کلیوی، ریتم نامنظم قلب، سرگیجه یا ضعف و مشکلات مری، معده و روده از نتایج بی نظمی تغذیه است. با مشاهده علائم زیر در فرزندتان با یک کارشناس مشورت کنید:

1- اگر بدون علت پزشکی مقدار زیادی از وزن خود را از دست داده است.

2- مقدار غذای خود را کاهش داده و یا مصرف کربوهیدرات ها و غذاهای چرب را کنار گذاشته است.

3- علی رغم ضعف و خستگی به تمرینات شدید ورزشی می پردازد.

4- ترس زیادی از اضافه وزن دارد.

5- ولع زیادی به غذاهای پرکالری پیدا کرده و یا سعی دارد با بالا آوردن و استفاده از مسهل وزن خود را کنترل کند.

افسردگی

برخی از عوامل باعث افسردگی شدید می شوند. وقتی والدین از افسردگی شدید رنج می برند احتمال بیشتری وجود دارد که فرزندشان نیز همانند آن ها شود ولی شرایطی مثل خانواده از هم گسیخته، مشکلات خانوادگی، از دست دادن والدین در اثر طلاق و یا مرگ، آزار جسمی و اعتیاد می تواند به افسردگی منجر شود. عوامل استرس زای دیگری مثل از دست دادن خویشاوندان و نادیده گرفته شدن از سوی دوستان نیز می تواند افسردگی را به دنبال داشته باشد.

علائم هشدار دهنده

1- تغییر در برنامه خواب(پرخوابی و یا کم خوابی).
2- تغییر رفتار(عدم تمرکز در تحصیل، کار و وظایف روزانه، افت تحصیلی).
3- تغییر شخصیت(اندوه، انزوا، خشم، اضطراب، خستگی، ناتوانی و تصمیم گیری و بی انگیزگی).
4- تغییر در عادات غذایی(از دست دادن اشتها و وزن و یا پرخوری).
5- تغییرات فیزیکی(فقدان انرژی، کاهش یا اضافه وزن ناگهانی، بی توجهی به ظاهر).
6- تغییرات شدید در زندگی(مرگ، طلاق، رابطه از هم گسسته).
7- بی توجهی به دوستان، مدرسه و یا فعالیت های مختلف.
8- اعتماد به نفس پایین(احساس بی ارزشی، گناه و نفرت از خود).
9- نداشتن امید به آینده(اعتقاد داشتن به اینکه چیزی تغییر نمی کند و اوضاع هرگز بهتر نمی شود).
10- پناه بردن به موسیقی و هنرهایی با مضمون مرگ و نوشتن در این مورد.
11- بر زبان آوردن جملات ناامیدکننده ای مثل«ای کاش مرده بودم!»، «خانواده من بدون من راحت تر خواهند بود» و یا«انگیزه ای برای زنده ماندن ندارم». یادتان باشد این جملات را جدی بگیرید.

ناتوانی در یادگیری

گروهی از افراد با وجودی که از هوشی همانند سایرین برخوردارند ولی در خواندن، نوشتن، حرف زدن، انجام عملیات ریاضی و برقراری ارتباط اجتماعی مشکل دارند. این افراد برای رسیدن به اهداف خود باید تلاش بیشتری کنند و احتمال دارد این مسئله به افسردگی و عدم اعتماد به نفس آن ها منجر شود. به علائم هشداردهنده زیر توجه کنید. در صورت مشاهده یکی دو علامت در فرزند خود نگران نشوید ولی در صورتی که متوجه علائم بیشتری در وی شدید مطمئناً نیاز به کمک دارد.
1- هنگام نوشتن، حروف را جابه جا می کند.
2- در یادگیری روش هجی کردن مشکل دارد.
3- از خواندن با صدای بلند احتراز می کند.
4- از نوشتن انشاء خودداری می کند.
5- در نوشتن ضعیف است و علاقه ای به آن ندارد.
6- خودکار را به طرز عجیبی در دست می گیرد.
7- در یادآوری حقایق دچار مشکل می شود.
در صورتی که فرزند شما در یادگیری مشکل دارد از مشاور کمک بگیرید.

نتیجه گیری

هیچ کس نمی تواند تضمین کند که تمام نوجوانان به بزرگسالانی مسئولیت پذیر و شایسته تبدیل شوند. با این حال والدین نقش بسیار مهمی در این زمینه ایفا می کنند. شاید از دیدن کفش های گلی فرزندتان از کوره دربروید ولی هرگز مسئولیت سنگینی را که بر دوش دارید از یاد نبرید. این نکته را همواره به خاطر داشته باشید که هرچقدر بیشتر راجع به دوران نوجوانی بدانید بهتر می توانید به فرزند خود کمک کنید.

منبع: روزنامه کیهان